Thùy Liên 
Một bé trai 10 tuổi, sức khỏe tốt, sau khi đi khám bác sĩ tổng quát bác sỹ phát hiện trẻ bị cao huyết áp, dù đã đi khám nhiều lần nhưng huyết áp của cháu vẫn ở mức cao khiến bác sĩ vô cùng ngạc nhiên. Bác sĩ siêu âm ổ bụng kiểm tra gan nhiễm mỡ và máu, kiểm tra hội chứng rối loạn mỡ máu. Phụ huynh bất ngờ: “Thưa bác sĩ, trẻ cũng có thể mắc căn bệnh này sao? Thừa cân là sự tích tụ mỡ thừa gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Hiện nay vấn đề thừa cân béo phì ở trẻ em đang là vấn đề được nhiều phụ huynh và bác sẽ trên thế giới quan tâm.
Tình trạng trẻ thừa cân béo phì
Theo số liệu của Viện dinh dưỡng Việt Nam, tỷ lệ trẻ thừa cân béo phì ở Việt Nam, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh năm 1996 là 12%. Sau 13 năm (2009), con số này là 43%. Kết quả nghiên cứu năm 2014-2015 cho thấy tỷ lệ béo phì trẻ em, cao huyết áp ở TP. HCM là hơn 50%, ở Hà Nội là khoảng 41%.
Dựa trên số đo cân nặng và chiều cao, chúng ta có chỉ số BMI (Chỉ số khối cơ thể). Dựa trên độ tuổi và giới tính, các bác sĩ sẽ sử dụng chỉ số BMI. Để xác định xem cân nặng của trẻ có phù hợp với chiều cao của trẻ hay không. Đồng thời, trẻ thừa cân hay béo phì. Tại sao trẻ bị thừa cân béo phì?
2 lý do cơ bản là trẻ ăn quá nhiều, ăn thực phẩm không lành mạnh và trẻ không tập thể dục đầy đủ. Ngoài ra, một số trẻ chỉ đơn giản là tăng cân dễ dàng hơn những đứa trẻ khác. Một số bệnh lý hoặc một số loại thuốc cũng có thể khiến cho trẻ bị tăng cân nhanh, nhưng thường ít gặp.
Những biến chứng thường gặp của bệnh
Là một danh sách dài, có ảnh hưởng đến toàn bộ sức khỏe của trẻ chứ không chỉ là vấn đề thẩm mỹ của ngoại hình, gồm những nhóm bệnh lý sau:
Bệnh lý tim mạch: Trẻ em bị béo phì có nguy cơ bị bệnh lý tim mạch ở tuổi trưởng thành như: cao huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành …
Bệnh lý nội tiết – chuyển hóa: bao gồm đề kháng insulin, đái tháo đường type 2, rối loạn mỡ máu. Hội chứng đa nang buồng trứng, dậy thì sớm (thừa cân béo phì có liên quan đến dậy thì sớm ở trẻ nữ).
Bệnh lý hô hấp: bao gồm chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và hội chứng giảm thông khí do béo phì.
Bệnh lý tiêu hóa: gan nhiễm mỡ (không do rượu), sỏi đường mật….
Bệnh lý cơ xương: chân vòng kiềng (bệnh Blount), trượt đầu trên xương đùi.
Ngoài ra, trẻ em béo phì có tỷ lệ gãy xương tăng cao, đau khớp thần kinh; đau cơ xương khớp (ví dụ: lưng, chân, đầu gối, mắt cá chân và bàn chân). Đồng thời, khả năng di chuyển bị giảm, và dị tật chi dưới. Bất thường về da: gai đen da, rạn da …Tăng áp lực nội sọ vô căn (hay còn gọi là hội chứng “giả u não”).
Các ảnh hưởng về tâm lý: Trẻ thừa cân và béo phì dễ bị phân biệt đối xử bởi các bạn đồng trang lứa. Bên cạnh đó, thừa cân béo phì có thể khiến trẻ bị chứng rối loạn ăn uống sau này. Điều này, khiến trẻ ăn uống không lành mạnh. Giới hạn thời gian trẻ xem tivi, sử dụng điện thoại, máy tính… giúp trẻ duy trì sức khỏe
Cách duy trì cân nặng hiệu quả
Ba mẹ cần giúp trẻ ăn thực phẩm lành mạnh và hoạt động năng động hơn, như:
– Cho trẻ ăn 5 phần trái cây hoặc rau quả mỗi ngày. Hạn chế những loại trái cây ngọt nhiều năng lượng như chuối, sầu riêng, xoài…
– Không cho trẻ uống bất kỳ đồ uống / thức ăn có đường. Đồ uống có đường bao gồm soda, đồ uống thể thao và tất cả các loại nước ép. Thức ăn có đường: bánh, kẹo.
– Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo đặc biệt là các loại chất béo no. Chất béo trans trong các thức ăn nhanh, thức ăn chiên rán …
– Giới hạn “thời gian màn hình”, bao gồm xem TV, điện thoại, máy tính bảng, chơi trò chơi điện tử hoặc sử dụng máy tính hoặc thiết bị điện tử khác.
– Cho trẻ hoạt động thể chất từ 1 giờ trở lên mỗi ngày, bao gồm thực hiện một môn thể thao, nhảy múa hoặc chơi ngoài trời.
– Hãy nhắc nhở và giúp trẻ được ngủ đủ giấc. Một số nghiên cứu cho thấy trẻ không ngủ đủ có nhiều khả năng tăng cân quá nhiều.
Nói chung, trẻ từ 3 đến 5 tuổi nên ngủ từ 10 đến 13 giờ (bao gồm cả ngủ trưa). Trẻ lớn hơn nên ngủ từ 9 đến 12 giờ mỗi đêm và thanh thiếu niên nên ngủ từ 8 đến 10 giờ.Các chuyên gia khuyên rằng trẻ nhỏ (từ 2 đến 5 tuổi) không quá 1 giờ mỗi ngày trên màn hình. Trẻ lớn hơn cũng nên giới hạn thời gian màn hình không quá 2 giờ mỗi ngày. Nếu thấy trẻ có biểu hiện buồn, lo lắng, hoặc rắc rối nào đó vì vấn đề cân nặng, hãy đưa bé đến gặp bác sĩ để được khám, kiểm tra và tư vấn dinh dưỡng.
Phương pháp điều trị thừa cân béo phì ở trẻ
Hiện tại chưa có thuốc điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ em. Giải pháp chủ yếu từ giảm cân. Thay đổi lối sống hoặc sử dụng các thuốc hạ lipit máu. Các bài thuốc từ y học cổ truyền. Để giảm tiến triển gan nhiễm mỡ tránh các biến chứng không mong muốn.
Điều trị bằng các thuốc hạ lipit máu
Nhóm thuốc Fibrat (Fenofibrat…), Nhóm dẫn chất statin (Lovastatin)… là những thuốc hạ lipit máu hay được sử dụng. Các thuốc này giúp giảm lượng cholesterol, tryglyceride và tăng lượng HDL trong cơ thể. Rất tốt cho người bệnh gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, chỉ dùng cho trẻ khi có chỉ định của bác sỹ. Vì liều lượng giữa người lớn và trẻ em là khác nhau.
Hỗ trợ điều trị cho trẻ em bằng y học cổ truyền
Ngoài biện pháp sử dụng thuốc tây y, một số bài thuốc y học cổ truyền dưới đây cũng rất hiệu quả cho người bệnh gan nhiễm mỡ:
Bài 1: Actiso 12g, Bạch linh 12g, bạch truật 12g, bạch thược 12g, sài hồ 12g, cam thảo 6g, gừng 8g, uất kim 12g, đương quy 12g.Sắc uống ngày một thang.
Bài 2: Actiso 12g, Nhân trần 12g, bạch truật 12g, bạch linh 12g, sa tiền 12g, xích thược 12g, trạch tả 12g, ý dĩ 16g, sơn tra 16g. Sắc uống ngày một thang.
Bài 3: Actiso 12g, Sài hồ 12g, đương quy 12g, chỉ thực 12g, xuyên khung 12g; hậu phác 12g, đại táo 12g, bạch thược 12g, uất kim 12g. Sắc uống ngày một thang.
Nguồn: Ytvn.vn
